cokcapinar.com-Evlenme, Nişan ve Düğün Adetlerimiz

Dedelerimiz, Bulgaristan’ın Deliorman bölgesinden geldikten sonra, oradaki adetlerini devam ettirmişlerdir.

Aşağıdaki derlemede, uygulanma imkanı kalmadığı için unutulan, Şehirlerde ve Düğün Salonlarında yapılan düğünlerde uygulanamayan ve unutulmaya yüz tutmuş adetlerimiz ele alınmıştır.

Köyümüzdeki evlenme yaşı, çoğunlukla 18 yaşın üzerinde olup, genellikle Askerlik dönüşü yapılır. Nişan veya Söz kesme ise yine 18 yaşın üzerinde görülür. Akraba evliliği kesinlikle görülmez. Amca-Hala-Teyze-Dayı çocuklarının, gözümüzde kardeşten farkları yoktur. Dedelerin kardeşlerinin torunları ile evlilik bile, ancak kızların torunlarında çok nadir olarak görülür.

Dünürcülük:

Evlenme çağına gelen gencin ana-babası, çocuklarını evlendirmeye karar verince, yakın akraba, komşu büyüklerinden, biri, kız babasına misafirliğe geleceğini duyurur. Kız babası kızını vermeyi hiç düşünmüyorsa sözünü bile ettirmez. Biraz yumuşaklık hissederse dünürcü “hayırlı bir iş için” geleceğini hatırlatır. Genellikle bu misafirlik kabul edilir. Giden dünürcüler, karı kocadan ya da birkaç büyükten oluşur. Damat olacak genç asla dünüre gidemez.

Dünürcüler, kararlaştırılan bir gece gider ve kadınlar ve erkekler ayrı odalara buyur edilir. Belli bir sohbetten sonra erkekler kız babasına, “Allah’ın emri, peygamberin kavliyle kızınızı oğlumuza istemeye geldik” diyerek konuyu açarlar. Kız babasının vermeye niyeti yoksa “bir daha bunun için gelmeyin” diyerek kestirip atar. Eğer vermeye niyeti varsa bile, kızımız küçük, daha hazır değiliz, büyüklerimize danışalım, düşünelim, bir de kızımıza soralım gibi mazeretler söyler.

Bir hafta sonra tekrar gidilir, bazen birkaç defada kız babası razı edilir. Kız babasının, “nasipse olur, hayırlısı olsun” sözleriyle kızın verildiği anlaşılır.

Kız tarafının akrabalarından biri kadınlar tarafından gelir ve “ama bizim istediklerimiz var” diyerek kız tarafının istek listesini getirir. İlk önce başlık parasını söyler. Bu listede, Reşat altını, bilezik sayısı, yapağı, pamuk miktarı, yatak yorgan için basma-kumaş, astar-yüz gibi alınacaklar vardır. Bu miktarların tartışması yapılır ve bir karara bağlanır ve liste, kız tarafının o gece çağırılan akrabaları tarafından dünürcülere verilir.

Söz Kesme:

Bu gece kızın verileceği belli olduğu için, “Söz Mendili” demek olan ve gergefte, renkli ipliklerle işlenmiş, etrafı pullu Firkete Oyasıyla oyalanmış rengarenk Çevre (Mendil), dünürcülere, söz verme manasına “Söz Kesme”, olarak verilir. Dünürcüler bu mendili Damat adayına götürürler.

Ertesi gün oğlanın ablası ya da yengesi tarafından, kız evinden gönderilen Söz Çevresi karşılığı olarak bir miktar sakız, çerez, geline Tığ Oyasıyla etrafı oyalanmış tülbent vs. götürürler. Gelin kız çerez ve sakızları arkadaşlarına dağıtır.

İhtiyaçların Alınması.

Belirlenen Başlık Parası, bu alış-verişe kadar mutlaka kız tarafına ödenir. Kız tarafı da bu parayı Düğün alışverişinde kullanır. Kararlaştırılan bir gün, oğlan evi ve kız evi, gelin ve damat adaylarını da alarak kararlaştırılan malzemeleri, takı eşyalarını almaya giderler. Kararlaştırılan Ziynet eşyaları alınır. Oğlan evi tarafından, 2 tane Gümüş Bilezik, Kırklık Küpe (gümüş Tuğralı Paradan), veya altın küpe, Altın veya Gümüş yüzük alınır. Kız tarafının imkanı varsa damat adayına takım elbise alabilir.

Nişan Takılması.

Kararlaştırılan bir gün oğlan evi, daha geniş akrabalarıyla kız evine gider. Kız tarafı da bu defa daha fazla akraba çağırmıştır. Bu gece, konuşma, görüşme yapılacaktır. Alınan ziynet eşyaları kız evine getirilir. Oğlan tarafından gelin kıza, gelinin ana-babasına, kardeşlerine alınan çamaşır türü eşyalar “Bohça” denen işlemeli, süslemeli, bazen İpek, büyükçe bir kumaşa sarılır. Kız tarafının da aynı şekilde hazırladığı Bohça’lar karşılıklı verilir. Bu gece ziynet eşyaları geline takılır. Böylelikle nişan takılmış olur. Bu gecede genç kızlar, Dümbelek (Tümbek) ile çalarak kendi aralarında gelin evinde eğlenir oynarlar. Bazen buna uzak akrabalar ve komşular da çağırılır.

Bu Ziynet eşyalarının geline takılması, o günlerde yapılan bir düğünde de yapılabilir. Bu defa gelin, Düğün Alayının ortasında oynarken, kaynana ve Eltileri (damadın kardeşlerinin hanımları), Alayın ortasına çıkarak Bilezikleri, Altınları, Küpeleri ve Yüzüğü gelin kızlarına takarlar. Sonra gelin kızlarıyla sıra sıra oynarlar. Böylelikle Nişan Takılmış olur.

Nişanlanan damat adayı, nişanlısının babasıyla pek karşılaşmak istemez. Nişanlısını görüp hal hatır etmek şöyle dursun, artık nişanlısının olduğu sokaktan geçemez gerekirse yolunu değiştirir oradan geçmesi ayıp sayılır. Düğüne kadar bu böyle devam eder. Gece o sokakta yakalanırsa, bu onun için dayak yeme sebebidir, bu yüzden nişan dahi bozulabilir.\r\n

Alınması kararlaştırılanlardan, 2-3 kanat Çerge, Çeyiz Sandığı, 50 kğ yapağı (yıkanmış), 50 kg pamuk, bir top bez, bir top Patiska, 10 kutu Yumak, yatak-minder yüzü, Seccadelik, 20 metre etamin, Kırlentilik (duvarlara yastık yüzü için), Kumlu Keten, 15 metre minderlik vb. eşyalar, düğüne kadar zaman zaman oğlan evi tarafından alınarak kız evine gönderilir. Kız tarafı ve akrabaları bunları düğüne kadar yıkar, diker, çeyiz eşyasını hazırlarlar.

Düğün oluncaya kadar Bayramlarda gelin kıza “Bayramlık” götürülür. Gelin kıza elbise, giyecek, ayakkabı, çerez alınır, bunlar Bohçalarlara sarılarak götürülür.\r\n

DÜĞÜN

Düğünler, genellikle yaz günleri olur ve Salı günü başlar. Düğüne yakın, alınacaklardan kalanlar, Evlenecek gençlerin de alışverişe götürülmebiyle, Gelin ve Damat Urbaları, giyim kuşam, çamaşır, Bindallıdan Şalvar-Gömlek Takımları (Gelinlik yerine) alınır. Bakır İbrik, Su Bakırı, Aş Bakırı, İnek Bakırı (Bakırcık), Kırmalı Sağan, Pide Tepsisi, Naştarapa, Tarana Tenceresi, Tava alınır.

Düğüne bir hafta kala, Damadın büyükleri ve akrabaları tarafından sandığa doldurulur ve arabalara yüklenerek kız evine götürülür.

Danışık.

Çeyiz eşyalarının götürüldüğü günün ertesi günü Danışık yapılır. Danışığa, bütün köylü erkekleri katılmaya çalışır. Evde yapılırsa yemekli de yapılabilir. Köy Odasında veya Kahvehanede yapılacaksa, çay-şeker götürülerek ikramda bulunulur.

Burada hane sahipleri, evlerinin durumuna göre, alabilecekleri misafir sayılarını düğün sahiplerine yazdırırlar. Sadece erkeklerden, sadece kadınlardan veya aile olarak evlerinde barındırabilecek misafir sayısını söylerler. Böylelikle düğün sahiplerinin yüklerini hafifletmiş olurlar.